Cermonija otvaranja ArXellence 3: Očuvanje historijskog sjećanja i zaštita životne sredine

U petak 28. juna 2024. godine, u Koncertnoj dvorani Megaron u Atini održana je zvanična ceremonija promocije arhitektonskog konkursa ArXellence3. Međunarodni transdisciplinarni konkurs za arhitektonske ideje fokusiran je na „Očuvanje historijskog sjećanja, promociju i zaštitu posebnih karakteristika životne sredine ostrva Gyaros“. Konkurs organizuje ALUMIL i neprofitna građanska kompanija AEGEAS uz podršku i suorganizaciju tehničke komore Grčke.

Najvažniji dijelovi konferencije

Ceremonija promocije

Promocija ArXellence3 obilježena je zanimljivim prezentacijama i panel diskusijama predstavnika međunarodne arhitektonske i naučne zajednice, sa glavnim fokusom na historijsko sjećanje i održivost.

Na otvaranju predjsednik i izvršni direktor kompanije ALUMIL, gospodin George Milonas održao je uvodnu riječ, govoreći o instituciji ArXellence i podvlačeći koliko je ovakva inicijativa vitalna za društvo. Također, riječ je uzeo i osnivač neprofitnog građanskog preduzeća AEGEAS, gospodin Atanasios Martinos, koji je podržao inicijativu i iznio razloge zašto podržava ovakav konkurs. U ime premijera i Vlade govorio je zamjenik ministra za infrastrukturu i saobraćaj gospodin Nikolaos Tachiaos koji je pohvalio organizatore za ovu inicijativu.

Predsjednik Tehničke komore Grčke, gospodin Georgios Stasinos, govorio je o podršci Tehničke komore Grčke ovom konkursu. Nakon gospodina Stasinosa, na scenu je stupio direktor za inovacije ALUMIL Grupacije, gospodin Nikos Salpingidis, koji je predstavio kratku historiju ArXellence konkursa i prenio viziju ArXellence 3 transdisciplinarnog takmičenja arhitektonskih ideja. Zatim je red došao na rektora Nacionalnog tehničkog univerziteta u Atini i profesora škole za pomorstvo, arhitekturu i pomorsko inženjerstvo NTUA, gospodin Ioannis K. Hadžigeorgiou koji je podvukao značaj projekata poput ArXellence3.

Na kraju, prisutni su imali priliku da se opširnije informišu o temi konkursa, ostrvu Gyaros, od strane novinarke i osnivača Istorima.org, gospođe Sofije Papajoanu, koja je predstavila intervjue zatvorenika iz mračnog perioda sedmogodišnje diktature.

Govori i panel diskusije

Na početku naučnog programa konferencije, akademik i bivši predsednik Republike Grčke, g. Prokopis Pavlopulos, održao je govor na temu „Evropska unija suočena sa klimatskom krizom“, ističući odgovornost Europe da preduzme inicijative i predvodi u ovo područje.

Nakon govora gospodina Pavlopoulosa, održane su dvije panel diskusije. Prvi panel nosio je naziv „Izgradnja društava sutrašnjice: europska i međunarodna perspektiva“, a na njemu se raspravljalo o europskim i međunarodnim praksama u vezi sa održivošću i pitanjima održive gradnje. Prof. Dr. Maria Papadopoulou, NTUA, predsjednik Agencije za prirodno okruženje i klimatske promjene, bila je moderator ovog panela. Učesnici panela bili su:

Dr Elena Lopez Gunn, osnivač i izvršni direktor ICATALIST / Roial Elcano Institute
Sanjai Puri glavni arhitekta u studio Sanjai Puri Architects
Dr Panagiotis Balabanis, aktivni viši generalni direktorat za istraživanje i inovacije „Okeani, mora i vode“, Europska komisija

Drugi panel večeri pod nazivom „Grčka praksa“, bio je posvećen tome kako se Grčka bavi pitanjima održivosti i šta se može promijeniti u ovoj oblasti. Moderator diskusija bila je arhitektica dr. Stela Kivelou profesor na Univerzitetu Panteion. Prezentacije na ovom panelu održali su:

Dr Amalija Andrulidaki, arhitekta i generalni direktor za restauraciju, muzeje i tehničke radove Ministarstva kulture Grčke
Emmanuel Votsis arhitekta, KCOM37 Architects
Pantelis Levantis, osnivač i generalni direktor Ecoveritas, član Upravnog odbora SBC Grčka

Program govora i prezentacija ceremonije promocije ArXellence 3 zatvoren je kratkom izjavom dr. Evangelosa Lirudijasa, arhitekte, inženjera i konsultanta ALUMIL Grupe, koji je podvukao zahtjeve konkursa i šta učesnici treba da razmotre.

Šta predstavlja ArXellence 3

Na ArXellence 3 ostrvo Gyaros je izabrano kao područje konkursa. To je ostrvo sa mračnom historijom, jer je bilo mjesto političkog izgnanstva za hiljade grčkih građana koji su tamo bili zatvoreni tokom građanskog rata i poslije građanskog rata, kao i tokom vojne hunte, doživljavajući ugnjetavanje i živjeći pod ekstremno nepovoljnim uslovima.

Uz ovo mračno poglavlje koje Gyaros predstavlja za Grčku, ostrvo ima veliko prirodno bogatstvo. Gyaros ostrvo je 2011. godine uključeno u europsku mrežu „Natura 2000“, a 2019. godine ustanovljeno je kao zaštićeno morsko područje. U njemu živi 12% svjetske populacije ugroženih sredozemnih medvjedica Monachus monachus, dok jedinstvene koraljne formacije i podvodne trave vrste Poseidonije pokrivaju više od 30% morskog dna oko ovog ostrva.

Konkurs ima dva osnovna uslova koje učesnici treba ozbiljno da uzmu u obzir prilikom projektovanja. Prvi je stvaranje muzeja koji će odati počast ljudima koji su bili zatočeni, mučeni i stradali na ostrvu, kao i onima koji su sve te muke i zlodjela doživjeli i umrli na Gyarosu.

Drugi se odnosi na razvoj Istraživačkog centra, kroz koji će se promovisati strategije zaštite životne sredine i održivosti u širem mediteranskom regionu.