Zona Ušća sa područjem „Parka prijateljstva” predstavlja jedan od najreprezentativnijih i funkcionalno najznačajnijih dijelova Novog Beograda.
Beograd će uskoro dobiti novo arhitektonsko obilježje koje će obogatiti njegov kulturni i naučni pejzaž. Na urbanističko-arhitektonskom konkursu za područje “Parka prijateljstva” na Ušću, pobjedu je odnio autorski tim predvođen akademikom profesorom Branislavom Mitrovićem, čije idejno rješenje obuhvata i buduću zgradu Prirodnjačkog muzeja. Pored muzeja, planirana je i izgradnja Muzeja umjetnosti 21. vijeka, Akvarijuma i Panoramskog točka, koji će dodatno oplemeniti prostor duž Glavne aleje. Među nagrađenim rješenjima posebno se ističe projekat Akvarijuma, djelo arhitektonskog studija Mitarh, koji donosi savremeni koncept i funkcionalna rješenja prilagođena potrebama posjetilaca i stručne zajednice. Više o projektu čitajte u nastavku.
TIM:
Autori: Branislav Mitrović dia, Đorđe Alfirević dia, Dušan Grujović m. arch, Dušan Međedović m. arch, Uroš Majstorović m. arch.
Projektanti: Ivana Lakić m. arch, Ivana Nikolić m. arch, Jelisaveta Arsenović m. arch, Stefan Lakić m. arch.
Odnos prema okruženju
Zona Ušća sa područjem „Parka prijateljstva” predstavlja jedan od najreprezentativnijih i funkcionalno najznačajnijih delova Novog Beograda. Blizina i značaj zaštićenih prirodnih i arhitektonskih vrednosti u neposrednom okruženju (Velikog ratnog ostrva, Parka prijateljstva, Palate Srbija i Muzeja savremene umetnosti) uticale su na koncepciju nenametljivog, a ipak monumentalnog stvaralaštva u rešenju.
Urbanističko rešenje
Kako je predmetno područje najvećim delom parkovska površina, sa jedne strane neposredno oslonjena na ortogonalnu matricu Centralne zone Novog Beograda, a sa druge strane na blago zatalasanu liniju desne obale Dunava, smatrali smo da te dve matrice – pravolinijsku i zatalasanu, treba pomiriti i formirati prostornu sliku koja će posedovati karakteristike i jedne i druge celine. Kroz čitavo područje je postavljena prepoznatljiva osa koja povezuje Zonu 1 (kod Brankovog mosta) sa Zonom 2 (kod Hotela Jugoslavija) i prolazi kroz Park prijateljstva na mestu postojećeg širokog šetališta. Nova „Glavna aleja” je paralelna sa Bulevarom Nikole Tesle i ortogonalnom matricom Centralne zone Novog Beograda i osmišljena je kao ishodište svih pravaca u parteru. U središnjem delu, preko puta Palate Srbija, Glavna aleja se prepliće sa linijom obale, formirajući pešački izlazak i mogućnost silaska na reku. Rečju, tako zahvaćeni prostor je kontaktna zona između dragocenog biodiverziteta Velikog ratnog ostrva i najvećeg gradskog parka – isečak bogate flore i faune ove velike evropske reke.
Pozicije svih planiranih objekata se neposredno nadovezuju na Glavnu aleju, čineći tako promišljeni sistem prostornih doživljaja koji se kontinualno nadovezuju tokom šetanja alejom, od Brankovog mosta do Hotela Jugoslavije.
Prirodnjački muzej je predviđen u najužoj zoni predmetnog područja, preko puta Palate Srbija i neposredno je naslonjen na Glavnu aleju sa njene jugo-zapadne strane. Opredeljenje za ovu poziciju muzeja proisteklo je iz težnje da se zgrada vizuelno integriše sa najprirodnijim delom Velikog ratnog ostrva, a sa druge strane da se minimalno utiče na postojeće zelenilo koje je u ovoj zoni veoma proređeno.
Muzej umetnosti 21. veka je predviđen u kontaktnoj zoni između Muzeja savremene umetnosti i Glavne aleje, sa njene severoistočne strane. Muzej savremene umetnosti (arh. Raspopović i Antić) je nesporno jedan od najznačajnijih objekata srpske (jugoslovenske) arhitekture 20. veka te je veoma rizično suprostaviti mu novu formu, a izbeći prostorni konflikt. Zgrada novog muzeja je osmišljena kao izdužena pravougaona struktura, ukopana u tlo, sa glavnim pristupom iz pozicije aleje i neposrednom podzemnom vezom sa Muzejom savremene umetnosti. Na ovaj način, ostvario bi se kompatibilan, a upečatljiv, kompleks muzeja gde novi artefakt ne bi poremetio postojeće odnose u prostoru. Osvetljavanje novog muzeja je planirano preko „vodenog ogledala” – zastakljene krovne lanterne, preko koje je prevučen tanak sloj vode u kojoj se ogleda zgrada Muzeja savremene umetnosti iz pozicije glavnog pristupa.
Prema konkursnom rešenju, pozicija Akvarijuma* se nadovezuje na zgradu Prirodnjačkog muzeja, sa njegove severo-zapadne strane, sa kojim čini celovitu panoramu posmatrano sa obale Dunava. Duž Glavne aleje sa obe strane, u ortogonalnom rasteru, su mestimično raspoređeni punktovi koji mogu da zadovolje potrebe posetilaca za različitim sadržajima u javnom prostoru.
*U aktuelnoj razradi objekat Akvarijuma se izmešta na konkursom predviđenu poziciju panoramskog točka, na severo-zapadnom kraju Glavne aleje. U oblikovnom smislu, objekat je osmišljen kao zemljani nasip sa superponiranim kružnim trgom, centralnom tačkom javnog okupljanja, koji posetioce uvodi u objekat Akvarijuma smeštenog ispod nasipa.
